Wielkanoc na świecie

Wielkanoc jest dla Chrześcijan najważniejszym świętem w roku, również najstarszym, i upamiętnia Zmartwychwstanie Chrystusa.

         Zwyczaje i symbole Świąt Wielkiej Nocy nie wszędzie są jednak takie same. W różnych krajach różnią się. Czasem różnice są niewielkie, lecz zdarzają się zasadnicze. W Polsce, jak obchodzona i przeżywana jest wiemy wszyscy, postanowiłam napisać kilka ciekawostek ze świata. Zaczynając przegląd zwyczajów zacznę od Stanów Zjednoczonych.

W tym kraju wszystko zaczyna się jeszcze przed świętami, kiedy odbywają się zbiórki żywności, odzieży i akcje dobroczynne. Odnosi się to do kultury Celtów, których kapłani w dniu wiosennej równonocy obdarowywali ubogich żywnością. W Wielki Piątek odprawiane są nabożeństwa pasyjne. Dawniej wierzono, że jajko ugotowane w tym dniu, a zjedzone na śniadanie w Wielką Niedzielę przyniesie szczęście domownikom. Przechowywane przez sto lat miało się zmienić w ogromny diament. Co do dawnych wierzeń w Stanach Zjednoczonych uważano, że w Wielki Piątek można sadzić warzywa, ponieważ jest pomyślny dla ogrodników. Niedzielna Msza św. odprawiana jest o dziesiątej rano i uczestniczy w niej bardzo wielu wiernych.

Inny zwyczaj, popularny zwłaszcza wśród dzieci, to poszukiwanie skarbów. Jajka ugotowane na twardo lub czekoladowe w kolorowych papierkach ukrywa się w domu lub w ogrodzie. Tradycją jest też, że w poświąteczny poniedziałek odbywają się zawody w toczeniu jajek z łagodnego pagórka, aby do podnóża dotarły bez uszkodzenia. Najsłynniejsze ma miejsce na trawniku przed Białym Domem i mają tam prawo wstępu dzieci w towarzystwie osoby dorosłej.

         We Francji Wielkanoc uważa się za „święto odnowy”. Jeszcze do niedawna tradycja wymagała, aby w tym dniu wyjąć z szaf słomkowe kapelusze, parasolki i kolorowe suknie. Była okazją do ofiarowania sobie nowych strojów. Nawet, jeśli kupiono je kilka tygodni wcześniej musiały czekać w szafie na poranek wielkanocny. Niestety nie zawsze była odpowiednia pogoda, dlatego też z tym też krajem wiąże się przysłowie: „Boże Narodzenie na balkonie, Wielkanoc przy kominku”.

         Kolejna nowość dla nas to obchodzenie Wielkiej Nocy na Bałkanach. Tutaj malowanie pisanek rozpoczyna się w Wielki Czwartek. Przypisywana jest im magiczna moc. Mówi się, że przechowywane przez cały rok mają strzec od nieszczęść, zakopane chronią winnice przed gradem, na pola sprowadzają urodzaj, a w pasiekach strzegą pszczoły od śmierci. Uważa się też, że jeśli ktoś przemyje oczy wodą, w której moczyły się pisanki będzie się cieszył dobrym wzrokiem. Katoliccy Serbowie rozpoczynają Wielkanoc od pojawienia się na polnych drogach jeźdźców w czarnych płaszczach i kapeluszach z kościelnymi chorągwiami w ręku. Okrążają pola, łąki i lasy, aby zapewnić urodzaj.

Również Wenezuela uważana za bardzo religijny kraj ma swoją tradycję. Popularnym zwyczajem jest, że ludzie przebierała się w strój Chrystusa z Nazaretu i noszą go przez cały Wielki Tydzień lub tylko w Wielki Czwartek. Robi się to w jakiejś intencji. W Wielkanocną Niedzielę całe rodziny idą na Mszę św. do kościołów.

         Tak przedstawiają się obrzędy świąteczne i przedświąteczne w kilku innych krajach. W tym momencie dla odmiany pokażę nieco inną stronę kolejnych – tą kulinarną: co można znaleźć na stołach w czasie świątecznego śniadania?

         Mieszkańcy Skandynawii znani są z upodobania do ryb i owoców morza, dlatego śniadanie wygląda całkiem inaczej niż u nas. Głównymi daniami są ryby, a dokładnie: łosoś w soli, marynowany śledź i omlet z krewetkami. Podawany jest pasztet- pasta z wątrobianki przyprawiana mnóstwem przypraw: pistacjami, natką pietruszki i pieprzem, a do tego dolewane: sherry i śmietana. Na stole leżą też bułeczki z francuskiego ciasta: słodkie z owocami lub wytrawne. Do wyboru.

         W Austrii na świątecznym stole można znaleźć naleśniki ze słodkim nadzieniem serowym do smaku przyprawione wanilią i skórką cytrynową. Do tego podaje się sałatkę z wędliny i warzyw z drobnymi ciasteczkami anyżowymi, bułeczki drożdżowe oraz delikatną leguminę ryżową z sosem truskawkowym. Po wszystkim podawany jest świąteczny deser z kremu serowego, powidła śliwkowego przyprawionego rumem, pomarańczą i posiekanymi migdałami.

         Problem z potrawami na świąteczny mają nasi zachodni sąsiedzi. Uważają, że jedzenie powinno być tradycyjne, ale zarazem zdrowe. Podczas śniadania na niemieckim stole można dostrzec: jajka z kawiorem, chleb orzechowy, muesli z owocami, tradycyjną babkę drożdżową z rodzynkami i bakaliami oraz biały ser z ziołami w kształcie jajeczek.

         Tak właśnie wyglądają Święta Wielkiej Nocy w innych krajach i kontynentach. Pomimo, że obrzędy są różne i czasami dla nas bardzo dziwne, nawet niezrozumiałe oraz zaskakujące to wszystkie łączy jedno: wszędzie przeżywa się je w gronie rodzinnym więcej myśląc o bliźnich i Bogu, który za nas umarł na Krzyżu.

Anna Hudyka