馃彽Prof. B. Musia艂: ratowanie 呕yd贸w w Polsce by艂o bohaterstwem. Gdzie indziej - nie

Wczoraj min臋艂a 78. rocznica wybuchu powstania w Getcie Warszawskim. Wyst膮pienie 偶ydowskich podziemnych formacji zbrojnych trwaj膮ce do maja 1943 roku.



zdj. Anna Hudyka


Do walki z niemieckim okupantem przyst膮pi艂o oko艂o 1 tysi膮c s艂abo uzbrojonych os贸b wspieranych przez pozosta艂膮 ludno艣膰 zamkni臋tej dzielnicy polskiej stolicy.

Trzeba wiedzie膰 – i zdawa膰 sobie z tego spraw臋 - 偶e powstanie to by艂o pierwszym miejskim zbrojnym zrywem w okupowanej przez Niemc贸w Europie.

W walkach i egzekucjach zgin臋艂a wi臋kszo艣膰 jego uczestnik贸w. Pozosta艂ych z terenu getta deportowano do niemieckich oboz贸w zag艂ady.

Do niemieckich oboz贸w 艣mierci.

Wi臋kszo艣膰 budynk贸w znajduj膮cych si臋 na terenie getta spalono.



zdj. https://dzieje.pl/aktualnosci/rocznica-powstania-w-getcie-warszawskim


Nale偶y zaznaczy膰, 偶e ko艅cem likwidacji warszawskiej dzielnicy 偶ydowskiej by艂o wysadzenie 16 maja 1943 roku z rozkazu J眉rgena Stroopa Wielkiej Synagogi na ulicy T艂omackie.



zdj. https://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-73-lata-temu-w-getcie-warszawskim-wybuchlo-powstanie,nId,2187068


Poni偶ej zamieszczam pewn膮 publikacj臋 z portalu historycznego https://dzieje.pl . Nie jest ona d艂ug膮, ale... - powiem to w ten spos贸b: tre艣ciwa. Jest tutaj co艣, o czym ogromna wi臋kszo艣膰 mieszka艅c贸w innych pa艅stw – zw艂aszcza Europy Zachodniej, USA oraz Izraela nie wie. Nie zdaj膮 sobie zwyczajnie sprawy.

Tutaj m贸wi o tym pan prof. Bogdan Musia艂, kt贸rego mam rado艣膰, a zarazem szacunek zna膰 osobi艣cie. Szerzej o Panu Profesorze napisa艂am TUTAJ.





Zanim zamieszcz臋 wspomnian膮 publikacj臋 chc臋 powiedzie膰, 偶e pewne fragmenty zosta艂y przeze mnie pogrubione i zaznaczone kolorem czerwonym❗ 


Prof. B. Musia艂: ratowanie 呕yd贸w w Polsce by艂o bohaterstwem. Gdzie indziej - nie

PUBLIKACJA: 27.01.2020

Ratowanie 呕yd贸w przed zag艂ad膮 w okupowanej Polsce by艂o bohaterstwem, bo grozi艂a za to niechybna 艣mier膰 - m贸wi profesor historii Bogdan Musia艂, przypominaj膮c, 偶e istnia艂 tu obowi膮zek denuncjacji. Gdzie indziej tego nie by艂o.

"Pr贸ba ratowania 呕yd贸w przed zag艂ad膮 w Polsce i gdzie indziej, to by艂y niepor贸wnywalne sprawy. Francuz ratuj膮c 呕yda, w艂a艣ciwie nic nie ryzykowa艂. W krajach zachodnich nie by艂o bowiem specjalnego ustawodawstwa, kt贸re zabrania艂oby pod gro藕b膮 surowych kar pomocy 呕ydom. Owszem, istnia艂y pojedyncze rozporz膮dzenia na poziomie lokalnym, ale nie by艂o specjalnego ustawodawstwa. Ani w Danii, ani we W艂oszech, ani w Belgii" - przypomina pracuj膮cy w Niemczech historyk, autor ksi膮偶ki "Kto dopomo偶e 呕ydowi...", w kt贸rej m.in. analizuje niemieckie prawo okupacyjne.
 
Jak podkre艣la, specjalne ustawodawstwo Niemcy wprowadzili wy艂膮cznie w okupowanej Polsce. Polski ch艂op, decyduj膮c si臋 na pomoc prze艣ladowanemu 呕ydowi, ryzykowa艂 nie tylko swoje 偶ycie, ale te偶 偶ycie w艂asnej rodziny i s膮siad贸w. Ju偶 sama wiedza o tym, 偶e kto艣 udziela schronienia, i niezameldowanie tego Niemcom by艂a karana "policyjnymi 艣rodkami bezpiecze艅stwa", co w praktyce okupacyjnej oznacza艂o albo rozstrzelanie na miejscu, albo w najlepszym przypadku wys艂anie do obozu koncentracyjnego, co de facto oznacza艂o to samo - konstatuje Musia艂, kt贸ry zajmuje si臋 m.in. histori膮 bolszewizmu i Holokaustu.

"Czego艣 takiego Niemcy nie wprowadzili w 偶adnym innym okupowanym kraju Europy. Dlaczego? By艂a to reakcja na postaw臋 polskiego spo艂ecze艅stwa. Tylko w Polsce by艂y takie instytucje jak 呕egota. Stopie艅 kolaboracji w innych krajach by艂 du偶o wi臋kszy. Kto we Francji wy艂apywa艂 呕yd贸w? Francuska policja. W Belgii - 艂owcy g艂贸w. W Polsce te偶 takie osobniki by艂y. Ale z punktu widzenia Niemc贸w by艂o ich tak ma艂o, 偶e istnia艂a konieczno艣膰 wprowadzenia ustawodawstwa karz膮cego 艣mierci膮 za wszelki objaw pomocy. Za podanie kromki chleba, szklanki wody by艂a kara 艣mierci. Wprowadzono to w 1941 roku. A w 1942 r. sama wiedza o tym, 偶e kto艣 pomaga, i niepoinformowanie o tym by艂a karana 艣mierci膮. Przepisy te by艂y stosowane z ca艂膮 konsekwencj膮 i brutalno艣ci膮" - m贸wi naukowiec i podkre艣la, 偶e nie by艂y to regulacje prewencyjne, lecz maj膮ce z艂ama膰 偶yczliw膮 postaw臋 Polak贸w wobec 呕yd贸w. Mimo to i tak znalaz艂y si臋 osoby, kt贸re zdecydowa艂y si臋 udziela膰 pomocy.

"Potwierdzaj膮 to badania 藕r贸d艂owe. Do ko艅ca 1942 roku polscy 呕ydzi w gettach przewa偶nie postrzegali wi臋kszo艣膰 Polak贸w jako 偶yczliwych i wsp贸艂czuj膮cych. Jak wida膰, Niemcy doszli do tego samego wniosku. Dlatego wprowadzili to ustawodawstwo. Dopiero w 1943 r. 呕ydzi zauwa偶yli, 偶e Polacy niech臋tnie im pomagaj膮. Przeci臋tny 呕yd nie zdawa艂 sobie sprawy z istnienia drako艅skich przepis贸w lub ma艂o go one obchodzi艂y. W ko艅cu jego los by艂 jednak du偶o ci臋偶szy - dla niego to by艂a kwestia prze偶ycia" - t艂umaczy Bogdan Musia艂 i zaznacza jednak, 偶e tylko przez masowy terror Niemcom uda艂o si臋 wzbudzi膰 w Polakach l臋k przed udzielaniem pomocy.

"Niemcy wzi臋li Polak贸w na zak艂adnik贸w swojej zbrodniczej polityki. Ci, kt贸rzy prze偶yli Holokaust, nie zastanawiali si臋 nad tym po 1945 roku. Tej wiedzy nigdzie nie ma - ani w Izraelu, ani w USA, ani w Niemczech. Utrwali艂 si臋 tam obraz Polaka, kt贸ry niech臋tnie pomaga. Tymczasem Niemcy, kt贸rzy tworzyli i nadzorowali wykonywanie okupacyjnych przepis贸w, robili po wojnie kariery. Nie znam 偶adnego przypadku, aby niemiecki prokurator czy s臋dzia, czy policjant zosta艂 za to skazany, nawet zaocznie" - uzmys艂awia historyk.

Jego zdaniem samo wprowadzenie drako艅skich kar za pomoc 呕ydom zaprzecza k艂amliwej tezie o sile i powszechno艣ci polskiego antysemityzmu.

"Ten terror nie by艂 abstrakcyjny
, tylko rzeczywisty. I dzia艂a艂. I nie jest to zaskakuj膮ce: niech ka偶dy sam sobie zada pytanie, czy pomaga艂by w takiej sytuacji, kiedy konsekwencj膮 za ukrycie dziecka 偶ydowskiego grozi艂aby 艣mier膰 jemu i jego w艂asnym dzieciom? Czy istnieje moralne prawo nakazuj膮ce ryzykowa膰 偶ycie w艂asnych dzieci? Mimo to znale藕li si臋 ludzie, kt贸rzy si臋 na to zdecydowali. I jest to fenomen" - uwa偶a Musia艂.

Dlatego - jak podkre艣la - kryteria dotycz膮ce nadawania tytu艂u Sprawiedliwego w艣r贸d Narod贸w 艢wiata przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie s膮 niesprawiedliwe. "Bo Du艅czyk nie ryzykowa艂 faktycznie nic, a polski ch艂op - wszystko. Po艣wi臋cenie, ryzyko i bohaterstwo by艂y niepor贸wnywalne. Pomoc Polaka by艂a stokro膰 wi臋ksza ni偶 pomoc kogo艣 innego" - konkluduje profesor.

Z Berlina Artur Ciechanowicz (PAP)

Odsy艂am te偶 do mojego innego tekstu: 


Smutna wiosna...



zdj. Anna Hudyka


zdj. https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/78-rocznica-wybuchu-powstania-w-getcie-warszawskim--przeslanie-wojewody-mazowieckiego

Komentarze

Skontaktuj si臋 ze mn膮!

Nazwa

E-mail *

Wiadomo艣膰 *

Archiwizuj

Poka偶 wi臋cej

S艂owa klucze

Poka偶 wi臋cej
Blogi